Iedereen heeft ze: moedervlekken. Wat zijn het precies voor vlekken? Hoe ontstaan ze? En kunnen ze ook een melanoom worden? Huidspecialist Vanessa Slootmans van Beatframes legt het uit.

Momenteel volg ik de opleiding tot huidspecialist en komen er diverse aspecten van huidverzorging en huidverbetering aan bod. Onlangs hebben we het over moedervlekken gehad. In principe zijn moedervlekken onschuldig, maar het is wel belangrijk om ze goed in de gaten te houden. In de salon check ik altijd automatisch de huid van mijn klanten op moedervlekken en verdachte plekjes, maar ik vind het ook belangrijk om te vertellen waar je zelf op kunt letten. Daarom een mini-college over moedervlekken.

Wat zijn moedervlekken?
Moedervlekken zijn licht tot donker gekleurde vlekjes of verhevenheden van de huid. Bij moedervlekken is er sprake van een concentratie van cellen die pigment kunnen vormen, ook wel melanocyten genoemd. De concentratie van de melanocyten en de mate waarin deze cellen pigment produceren bepalen de kleur van de moedervlek.

Hoe ontstaan moedervlekken?
Waarom moedervlekken ontstaan is niet precies bekend. Sommige moedervlekken bestaan al bij de geboorte. Dit zijn de zogenoemde congenitale moedervlekken. De meeste moedervlekken ontstaan tussen het 3e en 40e levensjaar. Erfelijke aanleg lijkt een belangrijke rol te spelen, evenals zonverbrandingen op de kinderleeftijd.

 

Moedervlek en melanoom

Moedervlekken hebben een (zeer) klein risico om te ontaarden in melanoom. Melanoom is een zeer agressieve vorm van huidkanker die al in een vroeg stadium kan uitzaaien (metastaseren). Wanneer het melanoom in een vroeg stadium ontdekt en verwijderd wordt, is de kans dat het melanoom al uitgezaaid is klein en de overlevingskans groot. Omdat het melanoom in de huid gelokaliseerd is en dus goed zichtbaar is, worden melanomen gelukkig vaak tijdig ontdekt.

Welke moedervlekken hebben een vergroot risico om melanoom te worden?
Kleine egaal bruin gepigmenteerde op de huid gelegen moedervlekken komen veel voor en hebben een bijzonder laag risico op ontaarding in melanoom.
De vlakke, in het niveau van de huid gelegen moedervlekken, die op latere leeftijd zijn ontstaan hebben weer een iets grotere kans om te ontaarden in melanoom.
De vlakke, wisselend gekleurde moedervlekken (ook wel atypische moedervlekken genoemd) lopen weer een groter risico dan de moedervlekken uit de laatst genoemde groep. Benadrukt moet worden dat zelfs de kans dat een atypische moedervlek ‘ontaardt’ nog steeds erg klein is.
Sommige aangeboren grote moedervlekken hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van een melanoom.

Verwijderen van moedervlekken

Bolle, op de huid gelegen moedervlekken kunnen vaak goed door afschaven of coaguleren (wegbranden) worden verwijderd. Vlakke moedervlekken en voor melanoom verdachte plekken worden altijd verwijderd door middel van een excisie.

Waar moet je op letten?

Moedervlekken die geleidelijk of plotseling gaan veranderen, zijn verdacht en moeten gecontroleerd worden. Dit geldt ook voor moedervlekken die nieuw ontstaan en er heel anders uitzien dan de andere moedervlekken op je huid.